ANSELM KIEFER IN MSKA ANTWERPEN

december 2010
Anselm Kiefer behoort zonder enige twijfel tot de grote Duitse kunstenaars van deze tijd. Geboren in 1945 is hij onherroepelijk verbonden met de Tweede Wereldoorlog.
Na zijn studie literatuur en taalwetenschappen ging hij naar de kunstacademie, want hij twijfelde tussen het schrijven en de beeldende kunsten. Uit zijn werk blijkt dat hij een manier heeft gevonden om beide disciplines te verbinden. In al zijn werken is taal aanwezig, citaten uit poezie van bijvoorbeeld Celan, die schreef over zijn jaren in de concentratiekampen of dubbelzinngie titels die in het werk geplaatst zijn, woorden in verschillende talen. Daarnaast vertellen zijn werken verhalen, vaak over de wreedheid van oorlogen, over de desolate landschappen die achterblijven, over de dode natuur, die desondanks altijd levenskiemen blijft bevatten en over het water dat doodt en leven schenkt.
Bijna altijd zijn de vier elementen in zijn werk terug te vinden: aarde, lucht, water, vuur. De werken trekken je als kijker onmiddellijk in het verhaal, terwijl de symboliek vaak moeilijk te begrijpen is. Mythologie, religie, kaballistiek, ze zijn alle aanwezig in de diepere betekenis van zijn werken. Ook de wetenschap en met name de astrologie levert hem de beelden op die hij moet vormgeven.

AM ANFANG
Een exemplarisch werk voor Kiefer.
- Het is van een enorme omvang, zoals bijna al zijn werken.Zijn atelier in Frankrijk is een gigantisch depot, ooit gebruikt door warenhuis La Samaritaine.
Hoewel hij zelf van doeken spreekt, zijn er elementen die de tweedimensionaliteit doorbreken: hier de ladder en de fotorol.
-De ladder verbindt hemel(lucht) en aarde. Op de fotorol zijn beelden te zien van torens.
- Achter een aarden wal zien we een zee(water), met daarboven dreigende wolken.
- De titel verwijst naar de eerste woorden van Genesis, waarin de schepping van hemel en aarde beschreven wordt.
- Naast verf vinden we hier als gebruikt materiaal, zand, papier, lood, potlood en klei.

SECRET LIFE OF PLANTS NO7

SECRET LIFE OF PLANTS NO 12
Deze twee werken vormen tezamen met andere een reeks van totaal 14 doeken. Ze verbinden de kosmos,de sterren, met het aardse in de vorm van takken, schoenen, etc.
De sterren zijn voorzien van nummers, niet die Nasa hanteert, maar terug grijpend op de nummers die de joden kregen getatoeeerd bij hun aankomst in de kampen. Ook hier zijn de kleuren grauw, afgezien van de witte takken die als een soort routeaanduiding werken. Grijs overheerst door het gebruik van lood en cement.

SHEBIRAT HA KELIM
De titel maakt duidelijk dat we te maken hebbe met kabbalistische verhalen. De titel slaat op het verbreken v an de vaten met goddelijk licht. een van die vaten bracht het kwaad in de wereld.
Het kleed telt tien zakken. Eke zak is voorzien van een woord dat hoort bij een van de huizen van kennis. De onderste staat voor moeder aarde. Wiue alle stadia doorloopt komt uit bij dat wat alle kennis te boven gaat, de goddelijke wil.

??
De landschappen van Kiefer zijn eindeloos. Doods, voorzien van gedroogde bloemen en planten, maar soms zie het rood van klaprozen, die staan voor de hoop.

SECRET LIFE OF PLANTS NO 3
De werken in Antwerpen zijn uit de collectie van de bouwondernemer Hans Grothe, die naast Kiefer ook een enorme hoeveelheid werken van Gerhard Richter bezit.

Anselm Kiefer - Trailer from Asger Hjort on Vimeo.

Anselm Kiefer @ Mass MoCA from Mass Moca on Vimeo.